Małe i średnie przedsiębiorstwa borykają się z terminowymi płatnościami
Historycznie rzecz biorąc, duże firmy były odpowiedzialne za opóźnienia w płatnościach, mając opinię tych podmiotów, które wykorzystują mniejszych dostawców. Kryzys gospodarczy jednak mocno uderzył w małe przedsiębiorstwa do tego stopnia, że ich własna zdolność do dbania o dokonywanie terminowych płatności uległa pogorszeniu.
Tradycyjnie małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) lepiej radziły sobie z terminowym wywiązywaniem się z zobowiązań finansowych niż duże firmy. Jednak ostatnie wyzwania ekonomiczne stwarzają poważne trudności, a przez to wiele mniejszych biznesów ma teraz trudności z dokonywaniem płatności na czas. W rezultacie są coraz bardziej zainteresowane reformą dyrektywy UE dot. o opóźnień w płatnościach, widząc w niej potencjalne rozwiązanie problemu.
Według wniosków płynących z raportu Intrum “European Payment Report 2023”, doszło do znacznego wzrostu liczby małych i średnich przedsiębiorstw, które zostały poproszone o zaakceptowanie dłuższych płatności. W 2023 roku 83% podmiotów z sektora MŚP stwierdziło, że zostało poproszonych o zaakceptowanie dłuższych terminów płatności, niż te, z którymi czują się komfortowo, w porównaniu do 81% odnotowanych w 2022 roku i 78% w 2021 roku. Połowa wszystkich z nich (51%) zaakceptowała te warunki, aby nie zaszkodzić relacjom ze swoimi klientami.
Firmy z sektora MŚP są zmuszone do płacenia swoim dostawcom z opóźnieniem
Tymczasem dane pokazują również, że małe i średnie przedsiębiorstwa coraz częściej proszą o wyrozumiałość w zakresie terminów płatności swoich dostawców. W 2023 roku ponad połowa (55%) firm zgłosiła, że została poproszona o akceptację dłuższych terminów płatności ze strony podmiotów z sektora MŚP, w porównaniu z 49% odnotowanych 2021 roku.
To wciąż mniej niż w przypadku większych biznesów — 2/3 (66%) ankietowanych firm stwierdziło, że otrzymały żądania od dużych firm dot. dłuższych, a zarazem niewygodnych dla nich terminów płatności.
Przedsiębiorstwa przyznają się do istnienia tego problemu. Ponad 1/3 firm z sektora MŚP (38%) uznała, że coraz częściej płaci dostawcom później, niż akceptowałyby to u swoich własnych klientów. To więcej niż w przypadku większych podmiotów (35%). Ponadto 53% biznesów z sektora MŚP stwierdziło, że rzadko bierze pod uwagę negatywny wpływ opóźnień w płatnościach na mniejsze przedsiębiorstwa, podczas gdy ma to znaczenie dla 52% dużych firm.
Jest to bardzo wymowny czynnik kryzysu kredytowego — tradycyjnie małe firmy zawsze były bardziej rzetelnymi płatnikami. W przeszłości zaobserwowaliśmy, że to właśnie największe przedsiębiorstwa niestety prezentowały najgorsze zachowania płatnicze. Fakt, że teraz to małe firmy spóźniają się z płatnościami, wynika z ich trudnej sytuacji. Czas zadbać o warunki, które zapewnią lepszą przewidywalność w płatnościach. Dla małej firmy istotne jest, aby wiedziała, że otrzyma swoją zapłatę w dniu, w którym to zostało uzgodnione.
Reforma dyrektywy w sprawie opóźnień w płatnościach
Komisja Europejska w zeszłym roku ogłosiła przegląd i planowaną reformę dyrektywy dotyczącej opóźnionych płatności (Late Payments Directive) — legislacji, która umożliwia firmom naliczanie odsetek i odszkodowań za opóźnione płatności.
Dyrektywa została wprowadzona w celu ochrony przedsiębiorstw, zwłaszcza małych firm, przed konsekwencjami związanymi z opóźnionymi zapłatami i poprawy ich konkurencyjności. Regulacja dotyczy transakcji handlowych i określa, że jednostki sektora publicznego powinny ogólnie płacić terminie 30 dni, a przedsiębiorstwa w ciągu 60 dni, o ile nie zostały wprowadzone inne ustalenia. Firmie przysługują automatycznie odsetki za opóźnione płatności oraz minimalne odszkodowanie w wysokości 40 euro na pokrycie kosztów odzyskiwania należności. Odsetki wynoszą 8% powyżej stopy ustalanej przez Europejski Bank Centralny.
Obecnie tylko 17% firm z sektora MŚP w Europie przyznaje się do korzystania z możliwości oferowanych przez dyrektywę za każdym razem, a połowa w ogóle nie korzysta z tego prawa. Jednakże 53% małych i średnich podmiotów stwierdziło, że przegląd istniejących przepisów skłoniłby je do korzystania z przysługujących im praw, przy czym poprawa egzekwowania przyjętych norm (38%), mediacja (38%) i większa klarowność (30%) są wymieniane jako najbardziej pożądane rezultaty reformy.
Opóźnienia w płatnościach to błędne koło, które niewątpliwie wpływa na efektywność małych i średnich firm w zakresie dokonywania terminowych płatności. Miejmy nadzieję, że nadchodzące zmiany w dyrektywie w sprawie opóźnień w płatnościach zwiększą jej stosowanie, szczególnie w przypadku firm z sektora MŚP, które mogą być szczególnie narażone na problemy z przepływem środków pieniężnych. W międzyczasie wiele z nich zwiększyło efektywność i podjęło kroki w celu poprawy zarządzania wierzytelnościami i wyników w obszarze odzyskiwania należności. Przyniesie to ogromne korzyści, gdy wyjdziemy ze spowolnienia gospodarki i zaczniemy myśleć o jej wzroście.komentuje Rafał Wąsowski, Sales Director Market Poland
